Anlatım; her iletişimde olduğu gibi gönderici-alıcı, ileti, kanal gibi iletişim ögelerinin rol ve
işlevlerine göre şekillenir.
Bir anlatımda;
Gönderici: anlatıcı,
Alıcı: okuyucu veya dinleyici,
İleti: yazarın anlattığı konu,
Kanal: dildir.
Anlatımda bulunan bu ögeler iletinin anlatılma biçimini ve oluşumunu etkiler.
Anlatımın Amacının ve Anlatımdaki Öneminin Belirlenmesi
Yazılı ve sözlü her türlü anlatımda anlatıcı ile okuyucu ya da dinleyici arasında
anlatımın amacı etrafında şekillenen bir ilişki vardır. Bir anlatıcı genel olarak ya coşku ve
heyecanlarını ifade etmek ya bir olayı anlatmak ya da bir şeyi öğretmek amacıyla anlatımını
gerçekleştirir. Anlatıcıyı bir şeyleri anlatmaya iten anlatımın amacıdır.
Anlatıcı, anlatmaya girişmeden önce anlatımı hangi amaçla ve kimler için
gerçekleştireceğini belirlemelidir. Anlatıcının metnini niçin ve kim için oluşturacağına karar
vermesi son derece önemlidir. Çünkü metnin uzunluğu-kısalığı, derinliği-yüzeyselliği bu
sorulara verilecek cevaplara göre belirlenecektir.
Anlatımda Amaç ve İfade İlişkisi
Bir anlatıcı genel olarak ya coşku ve heyecanlarını ifade etmek ya bir olayı anlatmak ya
da bir şeyi öğretmek amacıyla anlatımını gerçekleştirir.
Anlatıcı anlatımında bilgi vermeyi, açıklama yapmayı amaçlamışsa ifadeleri net ve açık
olur. Bu tür anlatımlarda dili göndergesel işlevinde kullanır ve tavrı nesneldir.
Anlatıcı anlatımda sezdirmeyi, bir olay içinde yaşatmayı, çağrıştırmayı, estetik zevk
vermeyi amaçlamışsa çağrışım değeri, yan anlam değeri olan ifadeleri öznel bir tavırla
.png)
Hiç yorum yok: